Việc kiểm định hệ thống chống sét hoặc đo điện trở chống sét là yêu cầu bắt buộc tại nhiều tổ chức vận hành thiết bị. Điều này đòi hỏi những cá nhân, quản lý cần tìm hiểu rõ hơn về tiêu chuẩn đo điện trở chống sét và những phương pháp thực hiện đúng quy chuẩn nhất. Nội dung sau sẽ cung cấp đến bạn một số thông tin về vấn đề trên.
Đo điện trở chống sét là kiểm tra khả năng phóng điện và truyền điện của hệ thống chống sét. Đây là việc làm vô cùng quan tọng giúp đảm bảo hệ thống tiếp địa được hoạt động tốt nhất có thể. Bên cạnh đó, hệ thống công trình và những tài sản bên trong cũng được an toàn hơn nếu vô tình không may bị sét đánh trúng.
Tiêu chuẩn đo lường điện trở chống sét là TCVN 4756: 1989, tiêu chuẩn này được áp dụng cho:
Mọi thiết bị điện xoay chiều có điện áp lớn hơn mức 42V.
Mọi thiết bị điện một chiều có điện áp lớn hơn mức 110V.
Quy định về việc nối đất và nối không các thiết bị điện.
Ngoài ra, tiêu chuẩn TCVN 9385: 2012 chống sét cho công trình xây dựng, hướng dẫn thiết kế, bảo trì và kiểm tra hệ thống cũng được sử dụng như một căn cứ để đánh giá kết quả đo điện trở.
Hiện nay có 4 phương pháp được sử dụng để đo điện trở chống sét khá phổ biến.
Phương pháp này thường được dùng để đo điện trở đất cho những hệ thống nối đất liên hợp không kết nối ngầm với nhau. Hệ thống này có khả năng dẫn xung sét xuống đất khá tốt, chỉ có phần gần điểm thu sét nhất mới có thể thoát khỏi dòng sét hiệu quả.
Phương pháp xung cho phép xác định trở kháng đất của cả một hệ thống tổng thể gồm hệ thống khung sắt, móng trụ của những cột điện cao thế. Phương pháp này mang đến ưu điểm rất lớn khi sử dụng vì không cần ngắt đường điện cao thế.
Điện áp rơi 3 cực được thực hiện dựa trên nguyên lý bơm một dòng điện vào đường mạch gồm cọc nối đất, đồng hồ đo và điện cực dòng. Mỗi điện cực dòng cần được đặt cách nhau ít nhất 10 lần chiều dài của cọc tiếp địa. Bên cạnh đó, cần đảm bảo khoảng cách giữa các điện cực xa nhất có thể, thông thường sẽ vào khoảng 40m.
Luồng điện áp sẽ được cắm vào đất trong khu vực có điện thế bằng không, ở khoảng giữa cọc nối đất và điện cực dòng. Nên thực hiện cả 3 phương pháp đo này với điện cực áp tại vị trí cách cọc nối đất khoảng 5 - 6m để đảm bảo tính chính xác. Nếu kết quả cho ra cả ba đều như nhau thì những điện cực áp đã được cắm chính xác.
Những hệ thống nối đất liên hợp với hệ thống nối đất riêng lẻ có kết nối ngầm với nhau rất phù hợp để sử dụng phương pháp này. Khi tiến hành, cần chuẩn bị thêm các kìm đo cô lập từng hệ thống nối đất riêng lẻ. Kế đến, bố trí những điện áp dòng, điện áp cực tương tự như phương pháp đo 3 cực, riêng dòng điện được đo bởi kìm cố định trên cọc nối đất. Lúc này điện trở sẽ được đồng hồ đo tính toán bằng giá trị của dòng điện chạy qua các cọc nối đất.
Cần dựa vào những quy đinh tại TCVN 4753: 1898 về quy phạm nối đất và nối không những thiết bị điện để tìm hiểu điện trở nối đất của hệ thống chống sét là bao nhiêu sẽ đạt. Thông thường, giá trị điện trở nối đất của hệ thống chống sẽ sẽ được quy định như sau.
Hệ thống điện nối đất trực tiếp với tiếp điểm trung tính dưới 1000V sẽ có giá trị điện trở đất chống sét nhỏ hơn hoặc bằng 4 ohm và nếu cần thiết tăng lên cũng không được vượt quá 10 ohm. Trường hợp hệ thống điện không có điểm trung tính ở mức dưới 1000V thì giá trị điện trở nối đất sẽ là 4 ohm. Vậy nên, giá trị điện trở thường sẽ là 4 ohm hoặc 10 ohm tùy vào hệ thống lắp đặt.
Những hệ thống điện sử dụng mức điện áp 380V/220V rất thấp nên sẽ có dòng điện chạm rất nhỏ. Lúc này giá trị điện trở nối đất sẽ không đạt được trên mức 4 ohm. Với trường hợp công suất sử dụng dưới 100kVA thì điện trở áp cũng không thể vượt mức 10 ohm.
Các hệ thống sử dụng nối đất lặp lại để kết nối giữa đường dây trung tính và đường dây điện trên không, mỗi vị trí nối này sẽ không trên 10 ohm điện trở. Nếu cho phép điện trở vượt 10 ohm thì cần ít nhất 3 mấu nối nhưng tổng điện trở tại cả 3 mối không được vượt quá 30 ohm.
Một số thông tin về tiêu chuẩn đo điện trở chống sét đã được chia sẻ qua bài viết trên. Hy vọng có thể cung cấp đến bạn những chi tiết hữu ích nhất. Truy cập website để đón đọc thêm nhiều bài viết về máy móc thiết bị đo lường khác
