Máy đo màu là thiết bị đo lường, kiểm tra màu sắc các vật thể. Hoạt động đo các thông số màu sắc như độ sáng, độ bão hòa và thông số khác liên quan gam màu.
Có 2 phương pháp đo màu chính là trực tiếp dựa trên đo phổ phản xạ/phổ truyền qua của ánh sáng sau khi nó phản xạ/truyền qua từ mẫu vật thể và gián tiếp liên quan đến việc xử lý dữ liệu bằng thuật toán để tạo ra các thông số về màu sắc.
Hiện nay có 3 loại máy đo màu chính:
- Máy đo màu cầm tay hoặc thủ công yêu cầu người dùng thực hiện đầy đủ các bước. Đầu tiên, họ cần định vị mẫu đo. Sau đó, họ tiến hành thực hiện phép đo.
- Thiết bị đo màu tự động và bán tự động đơn giản hóa quá trình đo màu. Chỉ cần nhấn một nút, máy sẽ thực hiện phép đo. Loại máy này thường dùng trong các thiết bị đọc và quét. Chúng có khả năng đo liên tục và có thể kết nối với máy tính. Điều này cho phép thực hiện các bước xử lý quan trọng tiếp theo.
- Thiết bị đo màu trực tiếp hiện đại không cần thực hiện bất cứ bước trung gian nào mà có thể đọc trực tiếp thông số, cung cấp thông tin màu của vật đo.
Ngoài ra còn có máy đo màu quang phổ (spectrophotometer) tạo kết quả dựa trên phổ quang; đo màu theo phương pháp kích thích 3 phần màu (colorimeter) dùng cảm biến đo màu sắc cơ bản là đỏ, xanh lá cây, xanh lam; máy đo mật độ (densitometer) dùng đo mật độ mực/chất lỏng, trong ngành in ấn.
Thiết bị hoạt động dựa trên nguyên lý quang phổ kế. Nó giúp xác định sự khác biệt chính xác giữa mẫu đo và màu chuẩn. Khi chiếu ánh sáng vào mẫu, ánh sáng phản xạ được đo bằng quang phổ kế. Màu sắc của mẫu có thể thay đổi tùy vào nguồn sáng. Do đó, cần thực hiện quá trình đo với nguồn sáng chuẩn. Quang phổ thu được sẽ so sánh với ba dãy phổ của thị giác con người: đỏ, xanh lá, và xanh dương. Điều này tương ứng với ba thông số màu sắc X, Y, Z.
Máy đo màu được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực sản xuất sơn, công nghiệp in ấn, sản xuất nhựa, dệt may, thực phẩm, mỹ phẩm, phòng thí nghiệm.
Máy được dùng để kiểm tra màu sắc trong quá trình sản xuất sơn, đảm bảo rằng các sản phẩm đạt chuẩn màu sắc và hỗ trợ phối màu để tạo ra các màu sơn mới.
Máy đo màu được sử dụng trong ngành in để kiểm soát màu sắc của mẫu in. Điều này đảm bảo rằng chất lượng sản phẩm đạt yêu cầu. Máy cũng giúp phát hiện sớm sản phẩm không đạt chất lượng. Nhờ đó, quá trình sản xuất hiệu quả hơn và giảm thiểu lãng phí.Máy đo màu được sử dụng trong ngành in giúp kiểm soát màu sắc mẫu in, đảm bảo rằng chất lượng sản phẩm đạt yêu cầu, đồng thời phát hiện sớm sản phẩm không đạt chất lượng, giúp quá trình sản xuất hiệu quả, giảm thiểu lãng phí.
Sản phẩm được dùng để kiểm tra chất lượng màu sắc sản phẩm nhựa, đảm bảo màu đạt chuẩn và sự thu hút của sản phẩm đến người tiêu dùng.
Hiệu chuẩn máy đo màu là điều vô cùng quan trọng. Nó đảm bảo sự ổn định và chính xác cho hoạt động đo. Sau một thời gian sử dụng, thiết bị có thể mắc sai số. Nguyên nhân là tác động của môi trường và con người. Hiệu chuẩn giúp phát hiện sớm các hỏng hóc. Từ đó, kịp thời khắc phục và sửa chữa. Điều này đảm bảo thiết bị đáp ứng các tiêu chuẩn quy định.
Quy trình hiệu chuẩn máy đo màu trải 2 bước cơ bản là cài thông số và hiệu chuẩn.
Kỹ thuật viên sẽ cài đặt thông số thiết bị sao cho phù hợp với yêu cầu hiệu chuẩn:
